Αρθρογραφούν στελέχη της Blue Value
Την 06η/10/2023, δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ ο νόμος 5056/2023 (ΦΕΚ Α 163/06.10.2023): «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δήμων, παρακολούθηση επιδόσεων τοπικής αυτοδιοίκησης οικονομική και διοικητική διαχείριση οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ευζωία των ζώων συντροφιάς, κατασκευή και αναβάθμιση λειτουργούντων χερσαίων συνοριακών σταθμών και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών».
Προς εξειδίκευση των διατάξεων του νόμου, έχει ήδη εκδοθεί η Εγκύκλιος υπ’ αριθμό, 1160 με θέμα: «Κατάργηση νομικών προσώπων των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού – ενημέρωση επί των διατάξεων του ν. 5056/2023 (Α΄ 163)».
Στον νέο Νόμο περιλαμβάνονται:
- Μια σειρά από ρυθμίσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστούν δυσλειτουργίες που παρουσιάζουν τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) και οι Κοινωφελείς Επιχειρήσεις των Δήμων, λόγω ζητημάτων που σχετίζονται με την ελλιπή στελέχωσή τους και τη διάσπαση των τοπικών υποθέσεων μεταξύ του δήμου και των Νομικών Προσώπων αυτού.
- Διατάξεις, προκειμένου να βελτιωθεί το μοντέλο οργάνωσης και διακυβέρνησης των Ο.Τ.Α., με τη δημιουργία αποτελεσματικότερων οργανωτικών και διοικητικών δομών, την αποτελεσματικότερη διαχείριση πόρων και προσωπικού και την ενίσχυση της διαφάνειας.
Α. Κατάργηση Νομικών Προσώπων των Ο.Τ.Α α΄βαθμού
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα άρθρα 27 και 29 του νέου Νόμου, καταργούνται αυτοδικαίως την 31η/12/2023 τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που συστάθηκαν με οποιονδήποτε τρόπο από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (O.T.A.) α΄ βαθμού και οι Δημοτικές Κοινωφελείς Επιχειρήσεις της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 252 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων [ν. 3463/2006 (Α` 114)] και της παρ. 1 του άρθρου 156 του ν. 4600/2019.
Οι αρμοδιότητες αυτών των φορέων ασκούνται από την 01η/01/2024 από τον οικείο Δήμο.
Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 28, από την 30ή/06/2024 οι αρμοδιότητες των Ν.Π.Δ.Δ. «Σχολικές Επιτροπές» της παρ. 2 του άρθρου 103 του ν. 3852/2010 ασκούνται από τον οικείο Δήμο, με τις διατάξεις του άρθρου 27 να εφαρμόζονται αναλογικά και εδώ.
Σε συνέχεια των παραπάνω ρυθμίσεων, προκύπτουν μια σειρά υποχρεώσεων για τους Ο.Τ.Α. α’ βαθμού.
Α1. Υποχρέωση τροποποίησης Οργανισμών Εσωτερικής Υπηρεσίας
Εντός 6 (έξι) μηνών από την κατάργηση των ως άνω νομικών προσώπων, οι οικείοι Δήμοι υποχρεούνται να τροποποιήσουν τον οργανισμό εσωτερικής υπηρεσίας τους σύμφωνα με το άρθρο 10 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν. 3584/2007).
Η υποχρέωση αυτή συμπαρασύρει την τροποποίηση του ψηφιακού οργανογράμματος και των περιγραμμάτων θέσεων εργασίας του Δήμου, ενώ για όσους φορείς δεν το έχουν ήδη κάνει, θα πρέπει να γίνουν και οι σχετικές αντιστοιχίσεις σύμφωνα με το νέο προσοντολόγιο (Π.Δ. 85/2022). Περαιτέρω, οι φορείς υποχρεούνται, σύμφωνα με το ν. 4795/2021 και στο πλαίσιο εφαρμογής συστήματος εσωτερικού ελέγχου, να καταγράψουν τις νέες τους διαδικασίες και να τις εντάξουν στον τηρούμενο από αυτούς Χάρτη Διαδικασιών.
Στο πλαίσιο των παραπάνω υποχρεώσεων, απαιτείται από τους φορείς να προχωρήσουν άμεσα σε πλήρη απoτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης, τόσο των καταργούμενων νομικών προσώπων όσο και της δικής τους, να καθορίσουν τους στόχους της αναδιάρθρωσης που θα γίνει σε επίπεδο προσωπικού, λειτουργιών και αρμοδιοτήτων, βάσει αναγκών και νομοθετικού πλαισίου και να προχωρήσουν στις απαιτούμενες ενέργειες:
- Τροποποίηση Οργανισμών Εσωτερικής Υπηρεσίας
- Τροποποίηση Ψηφιακού Οργανογράμματος φορέων
- Τροποποίηση Περιγραμμάτων Θέσεων εργασίας
- Προσαρμογή στις διατάξεις για το νέο προσοντολόγιο όπου απαιτείται
- Καταγραφή νέων διαδικασιών σύμφωνα με το ν. 4795/2021
Α2. Υποχρεώσεις Καταγραφής, Απογραφής και Μεταφοράς περιουσιακών στοιχείων και διαθεσίμων – Προετοιμασία για το κλείσιμο και τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων
Σύμφωνα με τα άρθρα 27-29 του ν. 5056/2023, τα κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία των καταργούμενων νομικών προσώπων, περιέρχονται αυτοδικαίως στον Δήμο που τα συνέστησε, ο οποίος υπεισέρχεται ως καθολικός διάδοχος σε όλα τα εμπράγματα και ενοχικά δικαιώματα και τις υποχρεώσεις αυτών. Οι φορείς υποχρεούνται να προχωρήσουν σε ενέργειες καταγραφής και απογραφής περιουσιακών στοιχείων, καθώς και μεταφοράς ταμειακών υπολοίπων και υπολοίπων τραπεζικών λογαριασμών. Οι ενέργειες αυτές απαιτούν μεταξύ άλλων το κλείσιμο και τη συμφωνία λογαριασμών καθώς και τη προετοιμασία για την απογραφή των στοιχείων και τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, βάσει των οποίων θα γίνουν οι προβλεπόμενες μεταφορές.
Ειδικότερα, οι φορείς θα πρέπει να προχωρήσουν:
Σε διαδικασίες Απογραφής, εφόσον δεν υπάρχει, που περιλαμβάνουν:
- Συντονισμό, σε συνεργασία με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, για τη φυσική
απογραφή των πάγιων περιουσιακών στοιχείων - Οργάνωσης ομάδας έργου
- Υπολογισμό Αντικειμενικών Αξιών
- Καταγραφή των οικονομικών στοιχείων
- Υποστήριξη στην προετοιμασία της οικονομικής υπηρεσίας για τη στελέχωση
και την οργάνωση της διαδικασίας απογραφής - Σχεδιασμό καταστάσεων απογραφής, κατά κατηγορία περιουσιακών
στοιχείων, με βάση τη δομή δεδομένων του μηχανογραφικού συστήματος - Επίβλεψη των εργασιών καταγραφής των συνεργείων απογραφής,
υποδεικνύοντας λύσεις σε τυχόν προβλήματα που θα προκύψουν - Συγκέντρωση των καταστάσεων απογραφής και αποτίμηση των
καταγραφέντων στοιχείων, βάσει των υποδείξεων του Συμβούλου - Σύνταξη έκθεσης απογραφής μαζί με την επιτροπή απογραφής
Προετοιμασία για τη Σύνταξη Οικονομικών Καταστάσεων που περιλαμβάνει:
- Συμφωνία μητρώου παγίων
- Συμφωνία Συμμετοχών, Μεριδίων και Χρεογράφων
- Συμφωνία πελατών με εμπορικό κύκλωμα
- Συμφωνία Χρηματικών Διαθεσίμων
- Συμφωνία Δανείων
- Συμφωνία Προμηθευτών, Πιστωτών και Κρατήσεων
- Εγγραφές μεταβατικών λογαριασμών
- Εγγραφές Προβλέψεων
Τέλος και με βάση τα παραπάνω δεδομένα θα πρέπει να προχωρήσουν στις εγγραφές γενικής εκμετάλλευσης, στον προσδιορισμό του αποτελέσματος και στην σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων.
Β. Αλλαγές στο Σύστημα Διακυβέρνησης Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού
Σύμφωνα με το Β’ μέρος του νόμου, επέρχονται σημαντικές αλλαγές και στα όργανα διοίκησης των Δήμων και των Περιφερειών, με τη συγκρότηση πλέον των δημοτικών και περιφερειακών επιτροπών, καθώς και με ένα σύνολο διατάξεων που ρυθμίζουν το Σύστημα Διακυβέρνησης των Ο.Τ.Α..
Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν μεγάλο μέρος των διαδικασιών των Δήμων και των Περιφερειών, οι οποίοι σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 4795/2021, υποχρεούνται σε καταγραφή αυτών, όπως επίσης και στη συνεχή επικαιροποίησή τους, λαμβάνοντας υπόψιν τους κινδύνους και τις εκάστοτε δικλίδες ασφαλείας και αποτυπώνοντας αυτές στον Χάρτη Διαδικασιών τους.
Με βάση τις παραπάνω αλλαγές, οι φορείς υποχρεούνται να προχωρήσουν στην άμεση επικαιροποίηση των διαδικασιών που έχουν καταγράψει στο πλαίσιο εφαρμογής συστήματος εσωτερικού ελέγχου, καθώς και του τηρούμενου Χάρτη Διαδικασιών ή στην εξαρχής καταγραφή τους σε περίπτωση που δεν το έχουν κάνει ήδη.
